Đề bài: "Máu
thịt và linh hồn của văn học là hình tượng nghệ thuật được xây dựng bằng ngôn
từ”. Bằng cách phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng, anh/ chị hãy làm
sáng tỏ ý kiến trên.
Lập
dàn ý:
1. Mở bài:
- Dẫn dắt.
- Giới thiệu ý kiến (trích dẫn)
- Giới thiệu khái quát nhà thơ Quang Dũng và bài
thơ Tây Tiến.
2.
Thân bài:
a.
Giải thích ý kiến:
- Hình tượng nghệ
thuật là phương tiện đặc thù của nghệ thuật để phản ánh hiện thực khách quan.
Nó phản ánh tính khái quát, tính quy luật của hiện thực qua hình thức cá thể,
độc đáo, là sản phẩm sáng tạo của người nghệ sĩ, là đứa con tinh thần của
người nghệ sĩ trong quá trình nhận thức và tái hiện cuộc sống.
- Máu thịt và linh hồn: là
những gì cần thiết nhất, quan trọng nhất của một cơ thể sống.
- Văn học sử dụng ngôn ngữ
làm công cụ và chất liệu để phản ánh và xây dựng hình tượng => là một nét
riêng biệt so với các môn nghệ thuật khác.
=> Muốn một tác phẩm
trường tồn, được mọi người công nhận nhớ đến nét độc đáo thì bài thơ đó phải có
một hình tượng nghệ thuật riêng biệt cùng với lớp ngôn từ sáng tạo và hấp dẫn.
b. Chứng minh ý kiến thông qua phân tích tác
phẩm Tây Tiến - Quang Dũng
+ Ngôn từ lãng mạn và
bi tráng đã thể hiện được vẻ đẹp và nỗi nhớ núi rừng Tây Bắc:
+ Nghệ thuật dùng từ độc
đáo, sáng tạo: khúc khuỷu, thăm thẳm => có giá trị tạo hình => cho thấy
sự nguy hiểm, gian nan của cuộc hành trình.
+ Hình ảnh thơ "súng
ngửi trời" => nhân hóa, làm nổi bật tư thế sẵn sàng chiến đấu.
+ Phân tích được những đặc
sắc về nghệ thuật ngôn từ: giàu tính gợi hình và biểu cảm; nghệ thuật phối
thanh độc đáo; thủ pháp đối lập; cách xây dựng hình ảnh thơ vừa gân guốc, khỏe
khoắn vừa trữ tình lãng mạn.
+ Chỉ ra được những sáng tạo riêng độc đáo của nhà thơ: ngôn ngữ thơ vừa rất thật, vừa mang màu sắc cổ điển, đậm chất bi tráng.
3. Kết bài:
- Nêu suy nghĩ về bài thơ Tây Tiến.
- Cảm nhận về tài năng dùng từ và xây dựng hình
tượng nghệ thuật của nhà thơ.
Bài thơ
Tây Tiến ra đời sau khi Quang Dũng rời đơn vị không bao lâu, tại hội nghị toàn
quân ở Phù Lưu Chanh.
1. Bình
+ Cũng như các loại hình nghệ thuật khác, văn học nhận thức,
phản ánh đời sống và thế hiện tư tường, tình cảm bằng hình tượng nghệ thuật.
Hình tượng là “máu thịt và linh hồn” của tác phẩm văn học. Nó là một cách tư
duy, là hình thức mang tính nội dung của văn học nghệ thuật.
+ Hình tượng văn học không giống với hình tượng âm nhạc, hội họa
hay điêu khắc. Sở dĩ có sự khác nhau đó là do mỗi loại hình nghệ thuật sử dụng
một chất liệu riêng để xây dựng hình tượng. Chất liệu của âm nhạc là âm thanh,
giai điệu; của hội họa là đường nét, màu sác; của điêu khắc là mảng khối... còn
của văn học chính là ngôn từ. Vì vậy người ta thường nói “Văn học là nghệ thuật
ngôn từ”.
+ Sức sống của tác phẩm văn học suy cho cùng là bắt nguồn từ
chính sứcsống của ngôn từ. Một thứ ngôn từ đậm chất nghệ thuật,đậm cá tính sáng
tạo và ẩn chứa một sức nặng tư tưởng không cùng. Qua vẻ đẹp của ngôn từ
trongtác phẩm văn học, con người nhận ra được giá trị đích thực của đời sống.
Từđó mà thêm gắn bó và yêu mến hơn cuộc sống này.
2. Luận
+ Một trong những mục đích quan trọng bậc nhất của văn học nghệ
thuật là phản ánh, nhận thức, khám phá hiện thực theo quy luật của cái đẹp,
nhằm thoả mãn cho con người những tình cảm thẩm mĩ vô cùng phong phú và đa
dạng. Mà muốn vậy thì chỉ có ngôn từ với tính chất “Phi vật thể” mới có khả
năng “nói hết những điều muốn nói” của hình tượng nghệ thuật.
+ Ngôn từ văn học được đúc kết từ bốn đặc điểm cơ bản: tính
chính xác, tính hàm súc, tính biểu cảm và tính hình tượng. Trong đó, tình hình
tượng là một đặc trưng cơ bản nhất. Tính hình tượng của ngôn từ văn học đã đem
lại cho văn học khả năng diễn tả thế giới tự nhiên, xã hội và thế giới tâm hồn
con người một cách sống động, gợi cảm, ý nhị và hấp dẫn, làm cho đời sống con
người hiện ra y như thật từ những chi tiết nhỏ nhất một cách cụ thể, xác thực
cho đến những ý nghĩa phong phú mà người đọc phải liên hệ, tưởng tượng mới hiểu
hết những ẩn ý sâu xa trong đó.
+ Tính hình tượng của ngôn từ văn học được thể hiện trong nội
dung của lời nói nghệ thuật thông qua các loại từ “tượng hình”, “tượng thanh”,
“từ miêu tả cảm giác, trạng thái”, qua những hình thức chuyển nghĩa từ các biện
pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa., vì vậy, trong một tác phẩm văn học,
chỉ một từ dùng đắt, một câu văn hay, một đoạn văn hấp dẫn... khiến chúng ta
nhiều khi quên cả câu chữ mà chỉ thấy một thế giới hình tượng đang bộc lộ, tự
nói lên bằng ngôn từ.
+ Thế giới cuộc sống vô cùng đa dạng và phong phú. Bởi vậy, hình
tượng nghệ thuật cũng được dệt nên bởi một thế giới ngôn từ nhiều màu, nhiều
vẻ. Có ngôn từ đẹp một cách mĩ lệ, có ngôn từ mộc mạc, đáng yêu, có ngôn từ
mạnh mẽ, có ngôn từ tha thiết, lắng sâu... Tất cả làm nên những hình tượng thẩm
mĩ độc đáo, đem lại cho văn học một thế giới đa thanh, đa điệu.
+ Hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm văn học là sự kết tinh
của hai yếu tố cảm xúc và tư tưởng. Nó chứa đựng trong đó thái độ sống quan
niệm sống, triết lí nhân sinh và bao nhiêu vấn đề khác cần được giãi bày, được
bộc lộ của giới nghệ sĩ. Vì thế, ngôn từ văn học mang đậm tính chủ quan của người
viết và ẩn chứa một sức nặng tư tưởng không cùng.
3. Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
a. Vài nét về
tác giả và tác phẩm
+ Quang Dũng là một trí thức Hà Nội yêu nước và rất đỗi tài hoa,
từng là đạiđội trưởng của binh đoàn Tây Tiến, cuối năm 1948 nhà thơ chuyến sang
đơn vị khác.
+Bài thơ ra đời sau khi Quang Dũng rời đơn vị không bao lâu, tại
hội nghị toàn quân ở Phù Lưu Chanh.
b. Vê nội
dung
+ Bài thơ là những kí ức của Quang Dũng, cảm xúc bao trùm là một
nỗi nhớ “chơi vơi” nồng nàn, tha thiết, làm sống lại những kỉ niệm một cách tự
nhiên,chân thật gắn liền với cuộc đời chiến đấu của binh đoàn Tây Tiến trên một
vùng núi non hiểm trở của Tây Bắc.
+ Khung cảnh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ và thơ mộng, vẻ đẹp
người lính Tây Tiến hào hùng và lãng mạn càng trở nên độc đáo, khác thường dưới
ngòi bút tài hoa, giàu chất lãng mạn của Quang Dũng.
c.
Về nghệ thuật
+ Phân tích được những đặc sắc về nghệ thuật ngôn từ: giàu tính
gợi hình và biểu cảm; nghệ thuật phối thanh độc đáo; thủ pháp đối lập; cách xây
dựng hình ảnh thơ vừa gân guốc, khỏe khoắn vừa trữ tình lãng mạn.
+ Chỉ ra được những sáng tạo riêng độc đáo của nhà thơ: ngôn ngữ
thơ vừa rất thật, vừa mang màu sắc cổ điển, đậm chất bi tráng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét